KIA/KIOေခါင္းေဆာင္ေတြ ေျပာေျပာေနတဲ့ပင္လံုစာခ်ဳပ္

ေကအုိင္အိုအဖြဲ႕ကို နယ္ျခားေစာင့္ တပ္ဖြဲ႕အျဖစ္ ျပန္လည္ ဖြဲ႕စည္းရန္ အစိုးရ၏ အစီအစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းမ်ားကို ဖတ္ရင္း ေကအိုင္အိုအဖြဲ႕က အစိုးရကို ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္မ်ားကို အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ေရး တင္ျပထားေၾကာင္း၊ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ အတုိင္းသာ အေကာင္ အထည္ေဖာ္လွ်င္ အလိုအေလ်ာက္ လက္နက္ ဖ်က္သိမ္း သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆို တင္ျပမႈေတြကိုသတိျပဳမိသ...ည္။ ထို႕ေနာက္ ကခ်င္ ျပည္နယ္ေန႕၊ မေနာပြဲ၊ ေကအိုင္အိုအဖြဲ႕က လက္နက္ႏွင့္ ပြဲတက္ေရာက္ခြင့္ စသည့္ သတင္းမ်ားကို ဆက္ျပီး ၾကားရသည္။ ယေန႕ကခ်င္ျပည္နယ္ အေျခအေနကို ပကတိ အတုိင္း ျမင္ႏုိင္ဖို႕အတြက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ မည္ကဲ့သို႕ ေပၚေပါက္လာသည္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္တြင္ ကခ်င္ျပည္ နယ္ႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး မည္ကဲ့သို႕ ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္၊ ပင္လံုစာခ်ဳပ္က ဘာကို ဆိုလိုသည္ကို သိရန္လို ပါသည္။ ဒါေတြမေျပာခင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ ကိုလိုနီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မည္ကဲ့သို႕စတင္ ေရာက္ရိွ လာသည္ကို အက်ဥ္းမွ် သိဖို႕လိုပါသည္။

အဂၤလိပ္လက္ေအာက္ျမန္မာႏုိင္ငံ

၁၈၂၆ ခုႏွစ္ ပထမ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ စစ္အျပီးတြင္ ရခုိင္ႏွင့္ တနသၤာရီေဒသ အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္ ေရာက္သည္။ သို႕ေသာ္ အဂၤလိပ္တို႕က ရခုိင္ႏွင့္တနသာၤရီကို ပံုစံ တစ္ခုတည္းျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ျခင္း မဟုတ္။ သူတို႕ လိုအပ္ခ်က္အေပၚ မူတည္ျပီး ခြဲျခား အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ဤခ်ဥ္းကပ္ပံု သည္ပင္ အဂၤလိပ္တို႕၏ ကိုလိုနီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဓိကလကၡဏာ ျဖစ္သည္ကို ေနာက္ပိုင္းတြင္ ပိုျပီးေတြ႕ႏုိင္သည္။ ရခုိင္က အိႏိၵယနဲ႕ နီးေတာ့ ပထမပို္င္းမွာ အိႏိၵယ ဘုရင္ခံက တိုက္ရိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္သည္။ ၁၈၃၀ က်ေတာ့ စစ္တေကာင္း တုိင္းမင္းၾကီး လက္ေအာက္မွာ ထားျပီး ၀န္ေထာက္ တစ္ေယာက္က အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၁၈၃၅ ခုႏွစ္ကစျပီး ၁၈၅၂ ခုႏွစ္အထိ ဘဂၤလားျပည္နယ္၏ နယ္တစ္နယ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ျပီး ဘဂၤလား ျပည္နယ္ အစိုးရက တုိက္ရိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က စျပီး ဘဂၤလား ျပည္နယ္ အတြင္းရိွ မူစလင္မ်ားသည္ ရခုိင္ေဒသသို႕ အတားအဆီး မရိွ ၀င္ေရာက္ ေနထိုင္ ခြင့္ရခဲ့သည္။ ေနာင္ ရိုဟင္ဂ်ာ ျဖစ္လာမည့္ ကုလားမ်ား၏ ဘိုးေဘးမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ တနသာၤရီ ေဒသကိုေတာ့ ဘုရင္ခံက တိုက္ရိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ျပီး ပီနန္္ကၽြန္းမ်ား အရာရိွမ်ားကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္ေပးခဲ့သည္။

၁၈၅၂ ခုႏွစ္ ဒုတိယအဂၤလိပ္-ျမန္မာ စစ္ျပီးသည့္အခါ ပဲခူးႏွင့္ မုတၱမနယ္မ်ား အဂၤလိပ္ လက္ေအာက္ ေရာက္သြားျပန္သည္။ အဂၤလိပ္တို႕က မုတၱမကို တနသာၤရီ ေဒသ ေအာက္ထည့္ျပီး ရန္ကုန္ပါတဲ့ ပဲခူးနယ္ကိုေတာ့ အိႏိၵယ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ရဲ့ တိုက္ရိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေအာက္မွာ ထားခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သို႕ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္မွာ ၁၈၆၂ ခုႏွစ္ အထိ ျဖစ္သည္။ ၁၈၆၂ ခုႏွစ္တြင္မူ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ကို ျပန္ေျပာင္းျပီး ျမန္မာျပည္တြင္ မဟာ၀န္ရွင္ေတာ္ မင္းၾကီးတစ္ဦး ထားျပီး ၎၏ လက္ေအာက္တြင္ ရခိုင္၊ တနသာၤရီ၊ ပဲခူး ေဒသတစ္ခုစီ အတြက္ ၀န္ရွင္ေတာ္ မင္းၾကီးတစ္ဦး ( Commissioner) စီထားျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ပါသည္။ မဟာ၀န္ရွင္ေတာ္မင္း ၾကီးက အိႏၵိယ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ရဲ့ ကြပ္ကဲမႈ ေအာက္မွာ ရိွျပီး ဥပေဒျပဳခြင့္ အာဏာမရိွဘဲ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ ခ်မွတ္ေပးတဲ့ ဥပေဒမ်ား အတုိင္းသာ အုပ္ခ်ဳပ္ရသည္။
၁၈၈၅ ခုႏွစ္ တတိယအဂၤလိပ္-ျမန္မာစစ္ပြဲျပီးခ်ိန္တြင္ ၁၈၈၆ ဇန္န၀ါရီလ ၁ ရက္ေန႕တြင္ အထက္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဘုရင္မပိုင္ နယ္ေျမ အျဖစ္ အဂၤလိပ္တို႕က ေၾကညာခဲ့သည္။ ေမလ ၁ ရက္ေန႕တြင္ ရွမ္းျပည္နယ္ကို ခ်န္လွပ္ျပီး အထက္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဇယား၀င္ စီရင္စုနယ္ (Scheduled District) အျဖစ္ ေၾကညာခဲ့သည္။ တနည္းအားျဖင့္ က်န္ျမန္မာႏုိင္ငံ အစိတ္အပိုင္း မ်ားႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ကို ခြဲျခား အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ထို႕ေနာက္ အဂၤလိပ္တို႕သည္ ေတာင္တန္း ေဒသမ်ားသို႕ တပ္ဖြဲ႕မ်ား ေစလႊတ္ျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ကို အေျခခိုင္ေအာင လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ အဂၤလိပ္တုိ႕က ျမန္မာမင္းမ်ား ၾသဇာအာဏာ ခုိင္ျမဲခဲ့ သည့္ ေဒသမ်ားႏွင့္ ျမန္မာမင္းမ်ား၏ အေစာင့္ေရွာက္ခံ၊ အခြန္ေဆာင္ ေဒသ မ်ား ျဖစ္ သည့္ ေတာင္တန္း ေဒသမ်ားကို ခြဲျခား အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု သတ္မွတ္ခဲ့သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ၁၈၉၅ ကခ်င္ ေတာင္တန္း ဥပေဒ၊ ၁၈၉၆ ခ်င္းေတာင္တန္း ဥပေဒတို႕ကို ျပ႒ာန္းျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ကို သီးျခား ေဆာင္ရြက္ခဲ့ သည္။ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္ ဒိုင္အာခီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ ေျပာင္းလဲ က်င့္သံုးခ်ိန္တြင္ ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ရွမ္းျပည္နယ္ တို႕ကို မဖြံ႕ျဖိဳးေသးေသာ ေဒသမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ျပီး ျမန္မာျပည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္အတြင္း မထည့္သြင္းပဲ ဘုရင္ခံက တိုက္ရိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ သည္။ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္ ၉၁ ဌာန အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ျပင္ဆင္ က်င့္သံုးခ်ိန္တြင္ ကခ်င္၊ ခ်င္းႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ တို႕ကို အပိုင္း (၁)၊ အပိုင္း (၂) နယ္ေျမမ်ားဟု ခြဲျခားျပီး သီးျခား အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ျပန္သည္။ ဤသည္မွာ အဂၤလိပ္တို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ က်င့္သံုးခဲ့ပံု အက်ဥ္းျဖစ္သည္။

ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသအုပ္ခ်ဳပ္မႈ
ကခ်င္ ေတာင္တန္း ေဒသကို အဂၤလိပ္ေတြ ခြဲျခား အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႕ လုပ္ခ်ိန္တြင္ ထိုေဒသမွာ ကခ်င္ တစ္မ်ိဳးတည္း မဟုတ္၊ ခႏၲီးရွမ္း၊ ရ၀မ္ စတာေတြ ရိွေနသည္။ ကခ်င္ထဲမွာလည္း လူမ်ိဳးစုေတြ ကြဲေနသည့္ အျပင္ လခ်ိတ္ေတြက သူတို႕က ကခ်င္မ်ိဳး မဟုတ္ဘူးလို႕ ေျပာဆိုမႈမ်ား ႏွင့္လည္း ၾကံဳရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ကခ်င္ ေတာင္တန္းဥပေဒ ပုဒ္မ ၁ (၃) တြင္ ဤဥပေဒသည္ ကခ်င္ လူမ်ိဳးမ်ားနဲ႔သာ ဆုိင္သည္ ဟု ေဖာ္ျပခဲ့ရသည္။ ၁၈၉၅ ဥပေဒအရ ကခ်င္ ေတာင္တန္း ေဒသတြင္ ေအာက္ပါ နယ္ေျမမ်ား ပါ၀င္သည္ဟု သတ္မွတ္ ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္-

၁။ ဗန္းေမာ္စီရင္စု အတြင္းရိွ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား ေနထုိင္ရာ ေရႊကူ ေတာင္တန္းႏွင့္ စိန္လံုကဘား ေဒသ ( ဗန္းေမာ္ ေျမျပန္႕ ေဒသမပါ)။
၂။ ျမစ္ၾကီးနား စီရင္စုအတြင္းရိွ ဆဒံုးဆမား ကခ်င္ ေတာင္တန္း ေဒသ၊ ကာမုိင္း၊ ေထာေဂါ ကခ်င္ ေတာင္တန္း ေဒသ ( ျမစ္ၾကီးနား၊ မိုးေကာင္း၊ မုိးညွင္း ေျမျပန္႕ေဒသမ်ားမပါ။)
၃။ ကသာစီရင္စု အတြင္းရိွ ကခ်င္ ေတာင္တန္း ေဒသ ( ေကာက္ေကြ႕ေခ်ာင္း ေဒသကို ဆိုလိုသည္။ )
၄။ ပူတာအုိစီရင္စု။
၅။ မိုးမိတ္နယ္ရိွ ကခ်င္ လူမ်ိဳးမ်ား ေနထိုင္ရာေဒသ။
၆။ ေျမာက္ပိုင္း ရွမ္းျပည္ ေျမာက္သိႏီၵနယ္ အတြင္းရိွ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား ေနထုိင္ရာေဒသ။

ကခ်င္ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စတင္ခ်ိန္တြင္ ကခ်င္ လူမ်ိဳးမ်ားမွာ ဒူ၀ါမ်ား၊ ေတာင္ပိုင္မ်ား၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈျဖင့္ ေတာင္တန္း မ်ားေပၚတြင္သာ ေနထိုင္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ မိုးေကာင္း၊ မိုးညွင္း ေဒသမ်ားက ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ား၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေအာက္တြင္ ရိွသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အဂၤလိပ္တို႕က ျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ကို အသစ္ တည္ေဆာက္ျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးျမိဳ႕ အျဖစ္ ထူေထာင္ခဲ့ရသည္။ ထိုျမိဳ႕တြင္ ကုလား၊ ေဂၚရခါးႏွင့္ ဗမာ၊ ရွမ္းတို႕သာ အဓိက ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ၁၈၈၇ ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလိပ္အမွတ္ ၄၄ေဂၚရခါး တပ္ရင္းက ယခုျမစ္ၾကီးနားျမိဳ႕ေနရာအနီးရိွ ဆနာရြာကို ေရာက္ရိွသည္။ ထိုအခ်ိန္က ဆနာရြာတြင္အိမ္ေျခ ၁၅ အိမ္ခန္႕ သာရိွသည္။ အဂၤလိပ္တို႕က ထိုရြာကို The Village by the Great River ဟု ေျပာရာမွ ျမစ္ၾကီးနားဟု အမည္တြင္သည္ ဟုဆိုသည္။ ေနာက္တစ္မ်ိဳးကေတာ့ အက်ဲ၀ါ၏ လယ္ကြင္းကို ကခ်င္လို အက်ဲနာဟု ေခၚရာမွ ျမစ္ၾကီးနား ျဖစ္သည္ဟုလည္း ဆိုသည္။ မည္သုိ႕ျဖစ္ေစ ၁၈၉၁ ခုႏွစ္တြင္ ျမစ္ၾကီးနားတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရံုး စတင္ ဖြင့္လွစ္ျပီး ၁၈၉၅ ခုႏွစ္တြင္ ခရိုင္၀န္ ရံုးစိုက္ရာ ျဖစ္လာသည္။

၁၉၂၃ ခုႏွစ္ဒိုင္အာခီ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စတင္ခ်ိန္တြင္ ကခ်င္ ေတာင္တန္း ေဒသမ်ားသည္ ျပည္မ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ပါ၀င္ျခင္း မရိွဘဲ ဆက္လက္ ခ်န္လွပ္ ထားျခင္း ခံရသည္။ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ ၉၁ ဌာန အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို က်င့္သံုးသည့္ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ စီရင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဥပေဒ က်င့္သံုးခ်ိန္ တြင္လည္း ကခ်င္ ေတာင္တန္း ေဒသမ်ားကို ဆက္လက္ ခ်န္လွပ္ထားခဲ့သည္။ ထို ၁၉၃၅ ခုႏွစ္ ဥပေဒအရ ေတာင္တန္း ေဒသမ်ားကို အပိုင္း ၁ ဇယား၀င္ ေဒသမ်ား ( Part I Scheduled Areas)ႏွင့္ အပိုင္း ၂ ဇယား၀င္ ေဒသမ်ား ( Part II Scheduled Areas)ဟု ခြဲျခားခဲ့ သည္။
ကခ်င္ေဒသ အတြင္းမွ အပိုင္း ၁ ဇယား၀င္ ေဒသမ်ားမွာ ေအာက္ပါ အတိုင္း ျဖစ္သည္- ( ခ်င္း၊ ရွမ္းျပည္နယ္ တုိ႕ႏွင့္ သက္ဆုိင္ ေသာ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို ေဆာင္းပါး မရွည္ေစရန္ အတြက္ ခ်န္ထားခဲ့ပါသည္။ )

၁။ ျမစ္ၾကီးနား၊ ကသာႏွင့္ ဗန္းေမာ္ စီရင္စုတြင္ ပါ၀င္ေသာ ကခ်င္ေတာင္တန္း ေဒသမ်ား ( အထက္ပါ ၁၈၉၅ ဥပေဒ အရ သတ္မွတ္ ထားသည့္ နယ္မ်ား)။
၂။ ၾတိဂံနယ္ေျမ ( ေမခႏွင့္ ေမလိချမစ္ႏွစ္ၾကားေဒသ)
၃။ ဟူးေကာင္းေတာင္ၾကားေဒသ။
၄။ လက္ရိွအဂၤလိပ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈမရိွေသးေသာေဒသမ်ား။ ( နယ္စပ္ေဒသမ်ားကိုဆိုလိုသည္။ )

ကခ်င္ေဒသ အတြင္းမွ အပိုင္း ၂ ဇယား၀င္ေဒသမ်ားမွာ အပိုင္း ၁ တြင္ မပါ၀င္ေသာ ျမစ္ၾကီးနားႏွင့္ ဗန္းေမာ္တို႕မွ အစိတ္ အပိုင္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ထို႕ျပင္ အဂၤလိပ္တို႕က အပိုင္း ၁ ေဒသေတြ ပိုမို တိုးတက္လာရင္ အပိုင္း ၂ ကို အဆင့္ျမွင့္ေပးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အပိုင္း ၂ ေဒသမ်ားကိုလည္း ႏုိင္ငံေရး အရ ပိုမို တိုးတက္ လာလွ်င္ ဘုရင္ခံႏွင့္ ၀န္ၾကီးအဖြဲ႕က အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ျမန္မာျပည္ မ ေဒသ မ်ားႏွင့္ ေပါင္းစည္း ေပးမည္ဟု လည္းေကာင္း ဥပေဒတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထိုအခ်က္ မွာ ေတာင္တန္း၊ ျပည္မ ခြဲျခား အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ျပင္းျပင္း ထန္ထန္ ဆန္႕က်င္ ေနသူမ်ား အား ေခၽြးသိပ္ခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ျပီး ျမန္မာႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရခ်ိန္အထိ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္ ဥပေဒပါ နယ္ေျမ သတ္မွတ္ ခ်က္မ်ားမွာ အေျပာင္း အလဲ မရိွခဲ့ေပ။ ထို႕အျပင္ အဂၤလိပ္တို႕က ဇယား ၁ ၀င္ေဒသမ်ားကို ဇယား ၂ သို႕ ေျပာင္းေပး ႏုိင္ေသာ္လည္း ဇယား ၂ ေဒသမ်ားကို ဇယား ၁ ေဒသ မ်ားသို႕ ေျပာင္း၍မရ ေၾကာင္း ထည့္သြင္း ျပ႒ာန္းခဲ့သည္။ ထိုအခ်က္သည္လည္း ဘုရင္ခံ အုပ္ခ်ဳပ္ သည့္ ေတာင္တန္း ေဒသမ်ားကို အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ျပျပီး ခ်ဲ႕ထြင္ လာမည္ကို စိုးရိမ္ေသာ ျမန္ မာ ႏုိင္ငံေရး သမားမ်ား၏ ကန္႕ကြက္ခ်က္ကို လိုက္ေလ်ာ ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

ထို႕ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ အဂၤလိပ္မ်ား ဆုတ္ခြာ သြားသည့္ အခ်ိန္အထိ၊ အဂၤလိပ္မ်ား ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္လာျပီး လြတ္လပ္ေရး အတြက္ ေဆြးေႏြး ၾကသည့္ အခ်ိန္အထိ ေတာင္တန္း ေဒသ နယ္ေျမ သတ္မွတ္မႈ မ်ားသည္ ေျပာင္းလဲမႈ မရိွသည္ကို လည္းေကာင္း၊ ကခ်င္ ေတာင္တန္း ေဒသတြင္ လက္ရိွ ကခ်င္ ျပည္နယ္ဟု သတ္မွတ္ ထားသည့္ နယ္ေျမ အားလံုး ပါ၀င္ျခင္း မရိွသည္ကို လည္းေကာင္း ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခ်က္သည္ ပင္လံု ညီလာခံ က်င္းပသည့္ အခ်ိန္တြင္ အလြန္ အေရးၾကီးသည့္ အခ်က္ ျဖစ္လာပါသည္။

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။